Tokarki to jedne z urządzeń, wykorzystywanych do obróbki przedmiotów, które ułatwiają pracę z materiałami obrotowymi. Na rynku dostępne są różne rodzaje tokarek, a o ich odpowiednim dopasowaniu decydują zarówno właściwości obrabianej powierzchni, jak i rodzaj obróbki. Na jakie kategorie dzieli się tego typu sprzęt i jakie jest jego zastosowanie? Z odpowiedzią przychodzimy w poniższym artykule

Rodzaje tokarek - do czego służą?

Tokarki do metalu to maszyny, które służą do obróbki przedmiotów, mających kształt brył obrotowych zewnętrznych (poprzez toczenie) lub wewnętrznych (poprzez wytaczanie). Do tego typu elementów zaliczają się m.in. kule, stożki, czy wałki. Można wskazać na różne typy tokarek, które dzielą się pod względem rodzaju obróbki i rodzaju obrabianego przedmiotu. Mechanizm pracy urządzenia polega na wykonaniu ruchu głównego obrotowego materiału, a także ruchu prostoliniowego posuwowego narzędzia. Wyróżnia się tokarki kłowe, uchwytowe, rewolwerowe, tarczowe, wielonożowe, półautomaty i automaty tokarskie, a także kopiarki i zataczarki. Znając już podział tokarek, dobrze jest wskazać na następujące podkategorie urządzeń, które są wykorzystywane w trakcie pracy z różnego rodzaju materiałami.

Tokarki kłowe

To najpopularniejszy rodzaj tokarek, który słynie z obróbki przedmiotów umieszczanych i mocowanych za pomocą specjalnych kłów. Tego typu sprzęt klasyfikuje się przede wszystkim ze względu na wielkość obrabianych przedmiotów. Do podstawowych parametrów, które świadczą o możliwościach produkcyjnych maszyny, zaliczają się: rozstaw kłów, średnica toczenia nad łożem, a także nad suportem. Tokarki kłowe gwarantują nie tylko precyzyjne wykonanie toczenia wewnętrznego i zewnętrznego, jako że za ich pomocą można przeprowadzić dokładne wiercenie, pogłębienie rozwiercenia, a nawet szlifowanie, czy frezowanie (przy zastosowaniu dodatkowych przyrządów).

Tokarki stołowe

Mają swoje zastosowanie w trakcie obróbki przedmiotów, podczas której wymagana jest wysoka precyzja. Z tego względu tokarki stołowe są wykorzystywane np. w przemyśle optycznym, zegarmistrzowskim czy do drobnej wytwórczości. Samo urządzenie nie zajmuje zbyt wiele miejsca, a podstawą jego konstrukcji są metalowe lub drewniane szafki.

Tokarki uniwersalne

Znane są przede wszystkim ze swojej wielozadaniowości, a także z tego, że sprawdzą się w różnych gałęziach przemysłu - zarówno przy produkcji małoseryjnej, jak i jednostkowej. Ze względu na swoje szerokie zastosowanie są używane podczas obróbki zgrubnej lub precyzyjnej. Dlatego też tokarki uniwersalne nadają się do pracy z metalowymi, stalowymi lub żeliwnymi elementami. Za ich pomocą można przeprowadzić również nacinanie gwintów modułowych, gwintów metrycznych, czy calowych.

Tokarki produkcyjne

Są wykorzystywane do produkcji seryjnej, a ich podstawową zaletą jest szybka i efektywna praca. Oprócz tego tokarki produkcyjne wyróżniają się wysoką mocą napędu, częściową automatyzacją cyklu pracy, łatwością przezbrajania, a także bogatym wyposażeniem specjalnym. Większość dostępnych na rynku tokarek tego rodzaju jest wyposażona w sterowanie numeryczne. Wyposażenie warsztatu w profesjonalne tokarki CNC do metalu nie tylko zwiększa wygodę użytkowania sprzętu, ale również oferuje funkcjonalny i nowoczesny pakiet rozwiązań samemu urządzeniu. 

Tokarki do obróbki gładkościowej

Ten typ tokarek wykorzystywany jest przede wszystkim do obróbki wykańczającej. Jak sama nazwa wskazuje, główne zadanie urządzenia polega na nadaniu materiałom odpowiedniej gładkości. Urządzenia wyposażone są w specjalne noże z węglików spiekanych lub noże diamentowe.

Tokarki ciężkie

Tego typu urządzenia są przeciwieństwem tokarek stołowych. Dlaczego? Wykorzystuje się je do obróbki olbrzymich przedmiotów o dużej masie. Jako wielofunkcyjne narzędzie, tokarki ciężkie dobrze sprawdzą się do toczenia poprzecznego, toczenia wzdłużnego, czy zgrubnego. Wyposażenie urządzenia w odpowiednie funkcje umożliwia również wiercenie otworów poprzecznych lub wykonanie toczenia kopiowego.

Tokarki uchwytowe

Tokarki uchwytowe służą do obróbki przedmiotów umieszczanych w uchwycie wrzeciona. Można je podzielić na tokarki poziome, umożliwiające obróbkę materiałów wieloma narzędziami jednocześnie. Wyróżnia się także tokarki pionowe, które zapewniają łatwiejszy dostęp do przedmiotu w trakcie wykonywanych prac.

Tokarki rewolwerowe

Tokarki rewolwerowe to skuteczny sprzęt do przeprowadzenia dokładnej obróbki zgrubnej, a także wykończenia elementów o nieregularnych kształtach. Są wyposażone w obrotową głowicę rewolwerową, na której znajduje się kilkanaście narzędzi, uruchamianych zgodnie z kolejnością ich stosowania. Ten rodzaj tokarki cechuje się szczególną wydajnością i efektywnością.

Tokarki tarczowe

Tokarki tarczowe stosuje się do obrabiania powierzchni o dużej średnicy. Tego typu sprzęt dzieli się na tokarki poziome (z łożem poprzecznym, z łożem wzdłużnym lub płytowe ciężkie) i tokarki karuzelowe (pionowe, stosowane do obróbki przedmiotów o większe wadze i średnicy).

Tokarki wielonożowe

W swojej pracy posługują się nożami skrawającymi, które są wykorzystywane jednocześnie. Tokarki tego rodzaju wyposażone są w dwa suporty: tylny, umożliwiający tocznie wzdłużne i przedni, który służy do toczenia poprzecznego.

Automaty i półautomaty tokarskie

To typ urządzeń, który dobrze sprawdzi się podczas produkcji seryjnej i masowej. Automaty wykorzystywane są do pracy ciągłej i odpowiadają przede wszystkim za skrawanie materiału - do zatrzymania pracy dochodzi wyłącznie w sytuacji, gdy materiał się skończy. Półautomaty tokarskie mają to do siebie, że ich zadanie zostanie wykonane z chwilą przygotowania jednego przedmiotu. Pracownik musi go zdjąć, włożyć materiał i ponownie uruchomić tokarkę.

Dowiedz się, na czym polega obróbka CNC, a także, na czym polega polerowanie metalu.

Tokarki kopiarki

Jak sama nazwa wskazuje, służą one do kopiowania. Tokarki kopiarki umożliwiają skopiowanie kształtu ze wzornika za pomocą wzdłużnych i skośnych ruchów, przy czym ostrze noża przesuwa się po urządzeniu kopiującym.

Zataczarki

Mechanizm ich działania polega na obróbce zębów frezów zataczanych. Zataczarki wyposażone są w noże kształtowe, które umożliwiają toczenie nieokrągłe. Urządzenia dobrze sprawdzą się np. podczas zataczania krzywek, czy pozostałych przedmiotów o nieregularnych kształtach.

Rodzaje tokarek - jaki typ tokarek jeszcze warto wyróżnić?

Oprócz wskazanych wyżej rodzajów tokarek skuteczne zastosowania znajdą również dostępne na rynku tokarki branżowe. Mogą być one wykorzystane m.in. w przemyśle motoryzacyjnym, a także w kolejnictwie, czy hutnictwie. Za ich sprawą można obrabiać np. walce hutnicze, czy wlewki, a także przeprowadzić m.in. obróbkę czopów wałowych korbowych. Ten typ tokarek pomaga w obrabianiu przedmiotów przypisanych do konkretnej branży. Specjalistyczne tokarki nastawione są na produkcję konkretnych elementów, związanych z danym sektorem gospodarki.