Wkręty wykorzystywane są do wykonywania połączeń gwintowych w różnego rodzaju materiałach. Z tego względu poszczególne rodzaje wkrętów sprawdzą się przy montażu w metalu, materiałach budowlanych, tworzywach sztucznych, a także podczas łączenia elementów drewnianych. Prace przy użyciu wkrętów mogą być wykonywane zarówno przez początkujących majsterkowiczów, jak i profesjonalnych właścicieli warsztatu. Jaki jest podział wkrętów i do czego służą? Z odpowiedzią przychodzimy w poniższym artykule!

Budowa wkrętów

Przed zapoznaniem się z rodzajami wkrętów warto się dowiedzieć, jaka jest ich konstrukcja. Niezależnie od rodzaju każdy z nich jest wyposażony w łeb z nacięciem i gwintowany trzon o kształcie walca (w przypadku wkrętów do drewna jego forma może być lekko stożkowa). Co jednak istotne - bez względu na szerokie zastosowanie śrub, ich budowa różni się od siebie m.in. kształtem łebka, głębokością gwintu, czy rodzajem nacięcia (do najpopularniejszych zaliczane są nacięcia typu PH lub PZ). Przed kupnem śrub należy rozeznać się w ich podstawowych parametrach, do których zalicza się długość i średnica wkrętu (równa średnicy zewnętrznej gwintu).

Wkręty z łbem stożkowym nie wychodzą poza obrabianą powierzchnię materiału i dlatego dobrze sprawdzą się przy montażu. Z kolei śruby z łbem sześciokątnym przydadzą się w szczególności do łączenia solidnych i skomplikowanych konstrukcji. Dodatkowo wkręty, które mają nacięcie sześciokątne, cechują się wysoką odpornością na moment skrętny, co tym bardziej umożliwia pracę z twardymi materiałami.

Podział wkrętów

Biorąc pod uwagę przeznaczenie, kształt i odmienne właściwości, można wyróżnić następujące rodzaje wkrętów:

• wkręty do drewna,
• wkręty uniwersalne,
• wkręty do metalu i blachy,
• wkręty do betonu,
• wkręty do płyt kartonowo-gipsowych.

Oprócz tego można rozróżnić wkręty ze względu na kształt łba. W tym podziale zawierają się wkręty walcowe płaskie, stożkowe płaskie, stożkowe soczewkowe, walcowe soczewkowe, kuliste, talerzowe (talerzykowe), a także podkładkowe.

Z kolei ze względu na rodzaj nacięcia na łbie można wyróżnić wkręty: krzyżowe, proste, kwadratowe, sześciokątne, ośmiokątne, trójramienne lub gwiazdkowe.

Dowiedz się również, jakie są rodzaje nitów, a także jakie wiertła do drewna wyróżniamy.

Wkręty do drewna

Mimo że tego typu wkręty służą przede wszystkim, aby łączyć ze sobą elementy drewniane, sprawdzą się dobrze także przy obróbce materiałów z drewna, zawierających metalowe fragmenty. Warto przy tym zaznaczyć, że wiertła do drewna różnią się od tych do metalu ze względu na wyższy skok gwintu, które umożliwia wkręcanie w miękkie i grube materiały. Do produkcji wkrętów do drewna służą inne typy stali, przy czym najczęściej korzysta się ze stali nierdzewnej, stali węglowej, czy stali kwasoodpornej. Największą odpornością cechują się natomiast wkręty fosfatowane, które zapobiegają powstawaniu korozji, mimo że mogą plamić niektóre rodzaje drewna. Przeznaczone do drewna wkręty dodatkowo dzielą się na śruby zwykłe i samowiercące.

Wkręty samowiercące do łączenia drewna, różnią się od tradycyjnych pod względem możliwości wcześniejszego nawiercenia otworu, dzięki czemu dobrze sprawdzą się przy obróbce materiału, jakim jest np. miękkie drewno. Oprócz tego, że popularne są wkręty z łbem stożkowym, z łbem walcowym, czy talerzykowym, równie sprawdzonym rozwiązaniem są konfirmaty lub eurowkręty.

Konfirmaty charakteryzują się płaską końcówką i łbem ze wgłębieniem sześciokątnym. Dodatkowo mają szeroki rdzeń z rzadkim, ale głębokim gwintem. Z kolei eurowkręty znajdują swoje zastosowanie przede wszystkim w meblarstwie za sprawą dużej średnicy gwintu zewnętrznego. W przypadku tego rodzaju konstrukcji drewnianych wkrętów istotna jest odporność na wyrwanie, a także duża wytrzymałość podczas mocowania elementów.

Sprawdź również, jak wygląda prawidłowe wiercenie w drewnie.

Wkręty do metalu

Cechą wyróżniającą wkręty do metalu jest przede wszystkim wygląd ich trzonu, który ma kształt regularnego walca i stałą średnicę(za wyjątkiem ostrej końcówki). W porównaniu z wkrętami do drewna posiadają mniejszy skok gwintu, ale za to grubość rdzenia trzonu jest większa. Najczęściej używa się wkrętów z łbem walcowym, podkładkowym lub stożkowym, natomiast popularne są również blachowkręty i wkręty farmerskie.

Blachowkręty służą do łączenia ze sobą fragmentów blach, jednak aby tak się stało, nie można ominąć wcześniejszego wywiercenia otworu o mniejszej średnicy, niż ma blachowkręt. Warto jednak mieć na uwadze, że obecnie na rynku dostępne są także blachowkręty samowiercące, które umożliwiają pominięcie opisanego kroku. Wkręty farmerskie wykorzystuje się do przytwierdzania blachy profilowanej do pokrytego drewnem dachu. Ich powierzchnię pokrywa specjalna powłoka lakiernicza, dzięki czemu takie rodzaje wierteł stają się odporne na działanie wilgoci i pozostałe czynniki zewnętrzne.

Wkręty do betonu

Śruby wykorzystywane przy obróbce betonu muszą cechować się solidnym wykonaniem i trwałością. Dlatego też należy sięgnąć po wkręty, które mogą znaleźć swoje zastosowanie w kamieniach, cegłach, czy pustakach. Najczęściej wykorzystywane są wkręty hartowane, które stanowią gwarancję wytrzymałości materiałów, jakie mają być łączone. Wyróżniają się odpornością na wysokie obciążenia, a ponadto gwinty wkrętów tego rodzaju z reguły są dodatkowo ząbkowane.

Warto pamiętać, że w przypadku wkrętów do betonu ich różne rodzaje mają odmienne zastosowanie. Śruby z płaskim łbem nadają się do ich licowania razem z mocowanym elementem. Wkręty z gwintem wewnętrznym wraz z łbem sześciokątnym i grzybkowym, sprawdzą się do przytwierdzenia prętów gwintowanych. Z kolei te wkręty, które mają gwint zewnętrzny, służą z reguł przyłączaniu wybranych elementów do betonowej powierzchni.

Przeczytaj także: https://jptech-maszyny.pl/wiercenie-w-betonie-otworow. 

Wkręty do płyt gipsowo-kartonowych

Z reguły wkręty do płyt kartonowo-gipsowych wykonane są ze stali nierdzewnej i wykorzystywane głównie w celu przytwierdzania płyt gipsowo-kartonowych do profili metalowych (profili stalowych) lub drewnianych profili. Co warto zaznaczyć - ważne jest stosowanie właściwych końcówek wkrętakowych o odpowiednim rozmiarze, aby mieć pewność, że śruba nie została wkręcona zbyt głęboko i nie przebija warstwy kartonowej.

Wkręty uniwersalne

Tego typu wkrętów używa się w przypadku m.in. łączenia elementów płyt wiórowych, cienkich blach, czy nawet tworzyw sztucznych. Ze względu na swoją konstrukcję nierzadko zastępują klasyczne wkręty do drewna, jako że mają specjalny hartowany rdzeń. Dzięki temu bez większych trudności wgłębią się w płyty wiórowe.

Rodzaje wkrętów - podsumowanie

Podział wkrętów jest różny, a o wyborze właściwego rodzaju decyduje m.in. zastosowanie i budowa śrub. To właśnie ich ogólna charakterystyka decyduje o tym, jakie wkręty sprawdzą się najlepiej. Oprócz tego nie można pominąć doboru pomocnych urządzeń, w tym przede wszystkim zaopatrzenia majsterkowiczów w profesjonalne wkrętarki lub wiertarko-wkrętarki. Odpowiednie narzędzia, stosowny ubiór i właściwy rodzaj śrub pozwolą na osiąganie zadowalających efektów przy pracy.